Genetik etldnin affektif bozukluklarm etiyolojisindeki rolii He Hgi- li ilk bulgular, aile, ikiz ve evlatlik gahgmalari He ortaya konmug, daha sonra geligtirilen genetik gahgma yontemleri He genetik et- ki aragtmlmigtir. Boylece psikiyatrik genetik konusunda ‘antisi- pasyon’ (sonraki nesillerde hastabk beklentisinde artma) ve ‘kay- nak ebeveyn etkisi’ gibi yeni sayilabilecek kavramlar bulunmug- tur. Hasta bireylerde kontrollere gore daha fazla genig trinukle- otid tekrariannm saptanmasi, bipolar affektif bozuklugun etiyo- lojisinde bunun rol oynayabilecegini ve buyiik olasilikla da anti- sipasyondan sorumlu olabilecegini gostermektedir. Etkilenmig annelerden gelen neslin, etkilenmig babalardan gelen nesile gore belirgin olarak daha fazla hastalanma riskinin oldugu gosteril- mig ve bu durum kaynak ebeveyn etkisi olarak adlandirilmigtir. Kromozomal lokalizasyonu belirlemek fin baglanti analizleri kullamlmig, bu gekilde birgok kromozom iizerinde baglanti oldugu gosterilmig, fakat sadece 18. kromozomun ilgili lokusu He ilig- kili baglanti diger gahgmalarla da dogrulanmigtir. Diger kromozomal lokalizasyonlarla ilgili baglantilar farkli gahgmalarla dog- rulanamasa da yanhghgi da gosterilememigtir. Affektif hastahk- larm kompleks kalitimla gegen genetik bir hastalik oldugu dilgu- nulurse, eldeld tekniklerle heterojen hasta gruplarmda tek ve or- tak bir kromozomal lokus gosterebilmenin zorlugu anlagilabilir. Bu sebeple bir ailede belli bir kromozomal lokusta baglanti sap- tanabilirken diger ailelerde gosterilemeyebilir. Daha genf ve ho- mojen aile ve hasta gruplarimn olufurulmasiyla bu smirlama a$Aabilir. Eldeki bilgiler affektif bozukluklarda genetik etldnin onemli oldugunu gostermekte ve ilerild galigmalar igin cesaret vermektedir.

Dissosiyatif kimlik bozuklugu dissosiyatif bozukluklarm en agir ve kronik olamdir. Bir zamanlar samldigmm aksine, DSM-IV tarn olgutlerini tam olarak dolduran bigimi en az fizofreni kadar sik gbriilen dissosiyatif kimlik bozuklugu son yillarda iilkemizde genig aragtirmalara konu olmugtur. Ruhsal travma He yakm ilig- kisi olan ve etiyoloji ve tamyi dikkate alan bir psikoterapi gerek- tiren bu bozuklukta agiri ve anlamsiz olgilde deskriptif egtamya rastlanmaktadir. Bu durum dissosiyatif kimlik bozuklugunun hi- yerargik yaklagimla iisttam sayilmasmi gerektirmekte ve smiflan- dirma sistemlerinde onemli degigiklikler yapdmasi geregine iga- ret etmektedir. Dissosiyatif kimlik bozuklugu giiniimiizde gegerli psikiyatrik smiflandirma ve nozolojinin onemli eksikliklerine dik- kat gekmektedir.

fekingen Kigilik bozuklugu (fKB) konusunda gimdiye dek az sa- yida galigma yaymlanmigtir. fKB'nun, sosyalfobi (SF) ve bazi ki- §Hik bozukluklariyla ortak ozellikleri vardir. CKB'nun tedavisi konusunda yeterli bilgi birikimi olmamasi ve diger bozukluklarla arasmdaki bu ortiigme nedeniyle (iKB'nun tedavi stratejisi daha gok, SF gibi ortak dzellikler tagidigi diger bozukluklarm tedavi- leriyle belirlenmiftir Bu yazida QKB'nun klinik ozellikleri ve tarn- sal sorunlari hakkmda bilgi sunulmuytur. Bunun yam sira dzellik- le SF He ilifkisi gdz online almarak QKB'ndaki farkh tedavi yak- lafimlari tartiglrngtir.

Bu aragtirmada ikiuglu duygudurum bozuklugu hastalanyla ruh- sal hastahk oykiisu bulunmayan saglikh kontrol grubu arasmda HLA antijenlerinin sikligi kargilagtirilmigtir. Iki uglu duygudurum bozuklugu tamsi DSM-III-R olgiitlerine gore konmugtur. 50 ikiug- lu duygudurum bozuklugu hastasi He 100 kigi kontrol grubunda HLA A, B, C, DR ve DQ antijenlerinin sikligi kargilagtirilmigtir. HLA B7, DR11 ve DQ 7 antijenlerine ikiuglu duygudurum bozuklugu grubunda daha sik rastlanmigtir. Bu sonuglar en azmdan bazi HLA antijenlerinin duygudurum bozukluklariyla iligkili ola- bilecegini dugundurmektedir.

Bu kisa gozden gegirmede belki de psikiyatri tarihinin en hizh ge- ligen alanlarmdan bin olan gizofreni norobiyolojisi hakkmda bir izlenim sunulmaya galigilmigtir. gizofreni kliniginin ortaya giki- gmda rol alan temporal loblar ve prefrontal korteks He ilgili ana- tomik bulgular kisaca ozetlenmig, ardmdan gizofrenide noro- transmiter sistemleri He ilgili bulgulardan dopamin, serotonin ve glutamat iizerinde durularak soz edilmigtir. Bugiin bildiklerimiz biraraya getirildiginde gizofreni patojizyolojisinin anlagilmasin- da uzun, ama umut verici bir yolun baginda oldugumuz gortil- mektedir.

Çalışmamızda, Elazığ ve Paris gibi; psikososyal ve kültürel koşulların çeşitli yönlerden birbirine zıt olduğu ortamlarda obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan hastaların; sosyodemografik, klinik ve görüngüsel özelliklerinin karşılaştırılarak kültüre özgü farklılıklarının irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi
ve Paris Hospitalo-Universitaire de Sainte-Anne psikiyatri kliniklerine ilk kez başvuran, DSM-IV tanı ölçütlerine göre OKB tanısı konulan 30’ar, toplam 60 hasta alındı. Hastalara DSM-IV tanı kriterlerine göre OKB dışındaki 1. Eksen tanıları belirlenerek sosyodemografik ve klinik özelliklerini irdelemeyi amaçlayan bir form uygulandı. Fransız hastaların öğrenim düzeyi Türk hastalardan anlamlı şekilde yüksekti. Mesleki yönden Türk hastalarda ev kadını ve memur olanlar, Fransız hastalarda işçi ve serbest çalışanlar çoğunlukta idi. Türk hastalarda evli, Fransız hastalarda bekar olanlar çoğunluktaydı. Türk hastalarda OKB’a depresif bozukluklar, Fransız hastalarda alkol kötüye kullanımı istatistiksel farklılık oluşturacak şekilde eşlik etmekteydi. Kirlilik, kir ve pislik bulaşması konulu obsesyonlar ve temizlik-yıkama kompulsiyonları her iki hasta grubunda da en sık tanımlanan obsesyon ve kompulsiyonlardı. Türk kadın hastalarda; kir-pislik bulaşması obsesyonları ve temizlik yıkama kompulsiyonları, erkek hastalarda dinsel obsesyonlar ve dua kompulsiyonları, Fransız erkek hastalarda zarar verme obsesyonları istatistiksel açıdan anlamlı olarak yüksek bulundu.

Sirtir sistemi gdruntiilenmesi He ilgili teknikler radyasyonla karp- lagmayi gerektirdiginden arapirmalarda denek guvenligi sorunu olufrurmufiardir. Bu nedenle gocuk ve ergenlerin noropsikiyatrik bozukluklannda erifidnlere layasla smirh sayida gahgmada kulla- mlmifiardir. Magnetik rezonans goruntulemesi gibi bazi yontem- lerde guvenligin saglanmasi He artik gocuklarda da beyin yapisi ve iglevleri daha fazla galiplabilmektedir. Bu yazida gocukluk ve ergenlik doneminde bafiayan noropsikiyatrik bozukluklar konu- sunda sinir sistemi goruntuleme teknikleri He elde edilen bilgiler aktarilacaktir. Disleksi, zeka geriligine neden olan bazi hastalik- lar ffrajil X sendromu, Down sendromu), Rett sendromu, otizm, obsesif-kompulsif bozukluk, dikkat eksikligi hiperaktivite bozuk- lugu, Tourette sendromu ve pzofreni konusundald goruntuleme teknikleri He elde edilen arafiirma sonuglari dzetlenecektir.

Gilnumuzde psikoterapi alanmda farkh kuramlar ve uygulama- lar kullamlabilmektedir. Bir terapi sirred tek bir kurama bagh olarak surduriilebilecegi gibi eklektik bir yakla§im da terdh edi- lebilmekte ve kuramsal olarak degifik agdardan ele almabilmek- tedir. Ergen terapisinde de olgunun klinik tablosu ve terapi sürede farklı temellere dayandmlabilmektedir. Buyazida Gazi Univer- sitesi Tip Fakültesi (çocuk Psikiyatrisi boliimunde yaklaşik 2 yil psikoterapisi yiirutulmu$ bir olgunun klinik tablosu ve terapi sirred aktarilacaktir. Olgu kendilik psikolojisi kurami apsmdan tar- tiplacaktir.