Turkish J Clin Psy. 2022; 25(4): 356-365 | DOI: 10.5505/kpd.2022.26042

Yaşlı bireylerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: Prevelans ve klinik özellikler (tur)

Şilan Şenbayram Güzelbaba¹, Lut Tamam², Mehmet Emin Demirkol², Zeynep Namlı², Mahmut Onur Karaytuğ², Caner Yeşiloğlu^2
1Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı Niğde
²Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Adana

GİRİŞ ve AMAÇ: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) yaşlılarda çocuk ve genç erişkinlerden farklı bulgularla karşımıza çıkmaktadır. İleri yaşlarda tanı atlanmakta ya da yanlış tanılar nedeniyle hastalar çoklu ilaç kullanımına maruz kalmaktadır. Bu durum işlevsellikte bozulmaya ve mali yüke neden olmaktadır. Çalışmamız yaşlılarda DEHB sıklığını ve klinik özelliklerini belirlemeyi amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmanın örneklemini psikiyatri polikliniğine tedavi amacıyla başvuran 65 yaş ve üzeri 70 hasta (klinik örneklem) ve hastalar ile benzer sosyodemografik özellikler gösteren 70 sağlıklı kontrol oluşturmaktadır. DEHB tanısı klinik görüşme, aile görüşmesi ve Wender Utah Derecelendirme Ölçeği (WUDÖ), Erişkin DEHB Özbildirim Ölçeği (ASRS) uygulamaları ile konuldu. Ek tanıların belirlenmesinde DSM-5 Yapılandırılmış Klinik Görüşmesi-Klinik Versiyonu (SCID-5-CV), dürtüselliğin değerlendirilmesinde Barratt Dürtüsellik Ölçeği (BDÖ-11) kullanıldı.
BULGULAR: Klinik örneklemde DEHB prevalansı çocukluk çağında %26, erişkin dönemde %11’dir. Kontrol grubunda çocukluk çağı DEHB (Ç-DEHB) prevalansı %4.2’dir ve erişkin dönemde DEHB (E-DEHB) tanısı saptanmadı. Klinik örneklemde E-DEHB tanısı olanların olmayanlara göre BDÖ-11- motor dürtüsellik alt ölçek puanı anlamlı derecede yüksekti (p=0.04). Klinik örneklemde BDÖ-11-toplam ve tüm alt ölçek puanları Ç-DEHB tanısı alanlarda almayanlara göre anlamlı derecede yüksekti (p<0.05 her biri için).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışma daha önce psikiyatrik tanı alan yaşlı bireylerin sağlıklı popülasyona göre daha yüksek oranda DEHB tanısı olduğunu, DEHB’nin duygudurum bozuklukları ve anksiyete bozukluklarına sıklıkla eşlik ettiğini göstermiştir. Bu veriler DEHB ve diğer ruhsal bozukluklar arasında neden- sonuç ilişkisinin ya da hastalıkların etiyopatogenezinde benzerlikler olabileceğini düşündürmektedir. 65 yaş üstü klinik örneklemde DEHB semptomlarının sorgulanması, doğru tanının ve uygun tedavinin belirlenmesine katkıda bulunacaktır.

Anahtar Kelimeler: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, dürtüsellik, geriatri, prevalans

---

Attention deficit hyperactivity disorder in elderly individuals: Prevalence and clinical features (tur)

Şilan Şenbayram Güzelbaba¹, Lut Tamam², Mehmet Emin Demirkol², Zeynep Namlı², Mahmut Onur Karaytuğ², Caner Yeşiloğlu^2
1Omer Halisdemir University, Training and Research Hospital, Nigde, Turkey
²Cukurova University, School of Medicine, Department of Psychiatry, Adana, Turkey

INTRODUCTION: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)’s clinical appearance of the older adults is different from that of children and young adults. The diagnosis is generally missed in older ages or patients are exposed to polypharmacy due to misdiagnoses. This situation causes deterioration in functionality and financial burden. Our study aims to determine the frequency and clinical features of ADHD in the elderly.
METHODS: We included 70 individuals aged 65 and over, who admission in our outpatient clinic as the clinical sample, and 70 healthy volunteers as the control group who had similar sociodemographic characteristics with the clinical sample. We diagnosed ADHD with Wender Utah Rating Scale (WURS) and Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS) scores, family interviews, and psychiatric interviews. We used DSM-5 Structured Clinical Interview-Clinical Version (SCID-5-CV) to identify additional diagnoses and Barratt Impulsivity Scale (BDI-11) to evaluate impulsivity.
RESULTS: The prevalence of childhood ADHD (C-ADHD) was 26%, and adult ADHD (A-ADHD) was 11% among the clinical sample. The prevalence of C-ADHD was %4.2, and there was no A-ADHD in the control group. The BIS-11-motor subscale score was significantly higher in those with A-ADHD than those without in the clinical sample (p=0.04). The BIS-11-total and all subscale scores were significantly higher with C-ADHD than those without C-ADHD in the clinical sample (p<0.05 for each).
DISCUSSION AND CONCLUSION: This study suggests that individuals with a previous psychiatric diagnosis have a higher rate of ADHD diagnosis compared to the healthy population, and ADHD often accompanies mood disorders and anxiety disorders. There may be a cause-effect relationship between ADHD and other mental disorders or similarities in the etiopathogenesis. Questioning ADHD symptoms in clinical samples over 65 years of age will contribute to determining the correct diagnosis and appropriate treatment.

Keywords: Attention deficit hyperactivity disorder, geriatrics, impulsivity, prevalence

---

ATIF KOPYALA