Turkish J Clin Psy. 2024; 27(3): 223-229 | DOI: 10.5505/kpd.2024.87846

Rinoplasti talebiyle başvuran hastalarda beden dismorfik bozukluğu ve depresyon belirtileri: Benlik saygısı ve kaygının aracı rolü

Esra Zıvralı Yarar¹, Hatice Demirbaş², Yusuf Kizil³, Erguvan Tugba Ozel Kizil^4
1Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara
²Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara
³Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Ankara
⁴Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Ankara

GİRİŞ ve AMAÇ: Rinoplasti hastalarında beden dismorfik bozukluğu (BDB) yaygın biçimde görülmektedir. Bununla beraber, klinik pratikte ilgili gruba yönelik psikolojik değerlendirmeler çoğunlukla göz ardı edilebilmektedir. Aynı grupta BDB’ye sıklıkla eşlik ettiği bilinen depresyon ve kaygı bozukluklarının görünümüyle BDB, depresyon ve benlik saygısı ilişkisine dair bulgularsa tutarlı değildir. Bu çalışma, BDB ve depresyon belirtileri arasındaki ilişkide benlik saygısı ve kaygı belirtilerinin aracı rolünü ifade eden bir modeli test etmeyi amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışma kapsamında 18-54 yaş arası (Ort.=28) 50 rinoplasti planlanan hasta ile 42 sağlıklı katılımcıya ulaşılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerinin yanı sıra BDB, depresyon ve kaygı belirtileri ile benlik saygısı puanları değerlendirilmiştir.
BULGULAR: Gruplar arasında yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir düzeyi, medeni hal, iş durumu ve psikiyatrik tedavi öyküsü açısından anlamlı fark yoktur. BDB belirtileri rinoplasti grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksektir (p<.001). Her iki grupta da benlik saygısı, BDB, depresyon ve kaygı belirtileri puanları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir (p<.001-.05). Test edilen modele göre, BDB belirtileri düşük benlik saygısı ve yüksek kaygı puanları aracılığıyla depresif belirtilerle anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Söz konusu model rinoplasti hastalarına yönelik tutarsız kaygı ve depresyon bulgularını aydınlatmanın yanı sıra BDB ve depresyon ilişkisinde benlik saygısı ve kaygının rolüne dair önemli çıkarımlar sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Rinoplasti, beden dismorfik bozukluğu, depresyon, benlik saygısı, kaygı

---

Body dysmorphic disorder and depression symptoms in patients seeking rhinoplasty: The mediating roles of self-esteem and anxiety

Esra Zıvralı Yarar¹, Hatice Demirbaş², Yusuf Kizil³, Erguvan Tugba Ozel Kizil^4
1Department of Psychology, Social Sciences University of Ankara, Ankara, Turkey
²Department of Psychology, Ankara Hacı Bayram Veli University, Ankara, Turkey
³Department of Otorhinolaryngology, School of Medicine, Gazi University, Ankara, Turkey
⁴Department of Psychiatry, Faculty of Medicine, Ankara University, Ankara, Turkey

INTRODUCTION: Body dysmorphic disorder (BDD) is prevalent in patients seeking for rhinoplasty. Yet, psychological assessment of rhinoplasty patients is often dismissed in clinical practice. Findings on depression and anxiety, the two conditions that are highly comorbid with BDD, as well as possible associations between depression and self-esteem are however mixed in the very same group. This study aimed to test a model that explains the relationship between BDD and depression symptoms mediated by self-esteem and symptoms of anxiety.
METHODS: 50 rhinoplasty-planned patients and 42 healthy participants were recruited (Age range: 18-54 years, M=28). Demographic information, scores of BDD, depression and anxiety symptoms and self-esteem were collected.
RESULTS: Study groups did not differ significantly in terms of age, gender, level of education/income, marital/work status and history of psychiatric treatment. BDD symptom scores, on the other hand, were significantly higher in the rhinoplasty group compared to control group (p<.001). Symptom scores of BDD, depression and anxiety were correlated significantly in both study groups (p<.001-.05). The mediation model tested showed that self-esteem and anxiety symptoms significantly mediated the relationship between BDD and the depressive symptoms.
DISCUSSION AND CONCLUSION: The model holds promise not only for explaining the mixed results of anxiety and depression in rhinoplasty patients but also for drawing inferences about the role of self-esteem and anxiety on the relationship between BDD and depression.

Keywords: Rhinoplasti, body dysmorphic disorder, depression, self-esteem, anxiety

---

ATIF KOPYALA