Turkish J Clin Psy. 2024; 27(4): 273-284 | DOI: 10.5505/kpd.2024.28445

Birinci basamak hekimlerine verilen ruhsal sağlık okuryazarlığı eğitiminin ruhsal hastalıklarına ilişkin inanç ve tutumlar üzerindeki etkisi: Randomize kontrollü bir çalışma

Emel Guden¹, Arda Borlu¹, Ozlem Olguner Eker², Saliha Ozsoy², Zeynep Baykan^3
1Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye
²Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye
³Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Eğitimi Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye

GİRİŞ ve AMAÇ: Birinci basamak aile hekimlerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutumları, bu tür bozuklukların önlenmesi ve erken tespiti açısından çok önemlidir. Bu çalışma, Türkiye'deki aile hekimlerinin ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutumları üzerinde ruh sağlığı okuryazarlığı eğitiminin etkisini değerlendirmeyi amaçlamıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Deney ve kontrol gruplarının yer aldığı ön test-son test deneysel tasarım kullanılarak yapılan bu çalışmaya Türkiye’nin Kayseri ilindeki 95 Aile Sağlığı Merkezinden 461 hekim katılmıştır. Hem deney hem de kontrol gruplarına ön testler uygulanmış, ardından deney grubuna çevrimiçi ruh sağlığı eğitimi verilmiş ve sonrasında son testler uygulanmıştır. Verilerin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu”, “Ruh Sağlığı Okur Yazarlığı Ölçeği”, “Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği” ve ‘’Ruhsal hastalıklara yönelik Toplum tutumları Ölçeği’’ kullanıldı. Müdahalenin etkilerini değerlendirmek Mann Whitney U Testi, ölçeklerin biribirine yönelik etkilerini değerlendirmek için kolerasyon analiz uygulandı.
BULGULAR: 184 hekimin verileri analiz edilmiş, eğitim müdahalesi müdahale grubunda ruh sağlığı bilgisini (p=0.032), yardım arama yeterliliğini (p=0.043) ve olumlu tutumları (p=0.032) anlamlı şekilde iyileştirirken, tehlike algısını (p=0.043) azaltmıştır. Çalışma, çevrimiçi ruh sağlığı okuryazarlığı eğitimi sonrasında Türkiye'deki birinci basamak hekimlerinin ruh sağlığı bilgisi ve yardım arama yeterliliğinde önemli iyileşmeler olduğunu göstermiştir. Ancak, ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutumlar üzerindeki etkisi nispeten daha mütevazıdır.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Ruh sağlığı okuryazarlığı eğitimi, birinci basamak hekimlerinin ruhsal hastalıklarla ilgili bilgi ve yardım arama davranışlarını olumlu yönde etkilemektedir, ancak inanç ve tutumlar üzerindeki etkisi daha azdır. Ruh sağlığı okuryazarlığı eğitiminin, ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutum boyutlar arasındaki ilişkilerin daha derinlemesine analiz edilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: Ruh Sağlığı, Birinci Basamak Sağlık Hizmeti, Toplum Sağlığı, Aile Hekimi, Koruyucu Hekimlik.

---

The effect of mental health literacy training given to primary care physicians on beliefs and attitudes towards mental illnesses: A randomized controlled trial

Emel Guden¹, Arda Borlu¹, Ozlem Olguner Eker², Saliha Ozsoy², Zeynep Baykan^3
1Erciyes University Faculty Of Medicine, Department Of Public Health, Kayseri, Turkey
²Erciyes University Faculty Of Medicine, Department Of Psychiatry, Kayseri, Turkey.
³Erciyes University Faculty Of Medicine, Department Of Medical Education, Kayseri, Turkey.

INTRODUCTION: The attitudes of primary care family physicians towards mental illnesses are crucial for the prevention and early detection of such disorders. This study aimed to assess the impact of mental health literacy education on the beliefs and attitudes of family physicians in Turkey regarding mental illnesses.
METHODS: This study, conducted using a pre-test post-test experimental design with experimental and control groups, involved 461 physicians from 95 Family Health Centers in Kayseri, Turkey. Both experimental and control groups were administered pre-tests, followed by online mental health training for the experimental group, and then post-tests were conducted. Data were collected using the "Personal Information Form," "Mental Health Literacy Scale," "Beliefs toward Mental Illness Scale," and "Community Attitudes toward the Mentally Ill Scale." The effects of the intervention were evaluated using the Mann Whitney U Test, and correlation analysis was applied to assess the interrelations of the scales.
RESULTS: Data from 184 physicians were analyzed, the educational intervention significantly improved mental health knowledge (p=0.032), help-seeking adequacy (p=0.043), and positive attitudes (p=0.032), while reducing perceptions of danger (p=0.043) among the intervention group. The study indicated significant enhancements in mental health knowledge and help-seeking adequacy among primary care physicians in Turkey following online mental health literacy education. However, its impact on beliefs and attitudes towards mental illness is comparatively modest. Further research is necessary for a deeper analysis of the relationships between these dimensions.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Mental health literacy education positively influences primary care physicians' knowledge and help-seeking behaviors regarding mental illnesses, although it has a relatively modest impact on their beliefs and attitudes. There is a need for further research to conduct a more in-depth analysis of the relationships between the dimensions of beliefs and attitudes towards mental illnesses in mental health literacy education.

Keywords: Mental Health, Primary Health Care, Community Health, Family Physician, Preventive Medicine.

---

ATIF KOPYALA