J Clin Psy. 2005; 8(1): 37-47

Dementia of Alzheimer Type-Related Changes in Cognitive Processes

Handan Can¹, Sirel Karakaş^2
1Hacettepe Üniversitesi Deneysel Psikoloji Uzmanlık Alanı, Çankaya Belediyesi Emek Semt Polikliniği
²Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi Deneysel Psikoloji Uzmanlık Alanı,TÜBİTAK Beyin Dinamiği Multidisipliner Çalışma Grubu, Ankara

In this article, changes appeared in cognitive processes in the dementia of Alzheimer type are reviewed. In the dementia of Alzheimer type, these changes occured in brain structure also cause several psychological changes. Psychological disorders include emotional and cognitive impairments. In this article, disordered cognitive areas in the dementia of Alzheimer type such as memory, attention, language, visual-spatial and executive functions and their sub-components were explained in detail and changes occured in these cognitive areas parellel with the dementia of Alzheimer type progression were examined. Parellel with the dementia of Alzheimer type progression, several changes in the mentioned cognitive areas are seen. In the ongoing progression with time, several disorders related to the dementia of Alzheimer type in short-term memory and sensory-motor performance are observed too and in the worst stages of the disease, aphasias and agnosias are seen. When the studies in the literature are examined, it is seen that different staging scales have been used in the Dementia of Alzheimer Type. It is very important to use an appropriate staging scale before making a detailed neuropsychological assessment of the changes in cognitive processes. Another factor that must be paid attention is the necessity of examining the mentioned changes in cognitive processes with their subcomponents in details. However, all of cognitive processes and their subcom- ponets are not impaired at the same time in the Dementia of Alzheimer Type. For this reason, changes observed in cognitive processes in the dementia of Alzheimer Type should be dealt with in detail.

Keywords: Key Words: Dementia of Alzheimer type, cognitive processes, memory disorders, executive function disorders, visuospatial function disorders, language disorders.

---

Bilişsel Süreçlerde Alzheimer Tipi Demansa Bağlı Değişiklikler

Handan Can¹, Sirel Karakaş^2
1Hacettepe Üniversitesi Deneysel Psikoloji Uzmanlık Alanı, Çankaya Belediyesi Emek Semt Polikliniği
²Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi Deneysel Psikoloji Uzmanlık Alanı,TÜBİTAK Beyin Dinamiği Multidisipliner Çalışma Grubu, Ankara

Bu makalede, Alzheimer Tipi Demans'ta bilişsel süreçlerde ortaya çıkan değişiklikler ele alınmaktadır. Alzheimer Tipi Demans'ta beyin yapısında meydana gelen bu değişiklikler psikolojik alanda da değişikliklere yol açmaktadır. Psikolojik bozukluklar duygulanımda ve bilişsel alanda bozuklukları içermektedir. Makalede bellek, dikkat, dil, görsel-mekansal ve yönetici işlevler gibi bu demans tipinde bozulan bilişsel alanlar ve alt bileşenleri ayrıntılı bir şekilde ele alınmış olup, bu bilişsel alanlarda hastalığın gelişimine paralel olarak ortaya çıkan değişiklikler incelenmiştir. Alzheimer Tipi Demans'ın ilerleyişine paralel olarak bahsedilen bilişsel alanlarda bozulmalar görülmektedir. İlerleyen dönemlerde kısa süreli bellekte ve duyusal-motor performansa ilişkin bazı görevlerde de hastalığa bağlı bozulma; hastalığın iyice ilerlemiş aşamalarında ise apraksi ve agnosiler gözlenmektedir. Literatürdeki çalışmalar incelendiğinde, Alzheimer Tipi Demans'ta farklı evrelendirme ölçekleri kullanıldığı görülmektedir. Alzheimer Tipi Demans'ta bilişsel süreçlerdeki değişimin nöropsikolojik testlerle daha ayrıntılı bir değerlendirmesi yapılmadan önce uygun bir evrelendirme ölçeğinin kullanılması önemlidir. Bu çalışmalarda dikkat edilmesi gereken bir diğer konuda bahsedilen bu bilişsel süreçlerdeki değişikliklerin alt bileşenleriyle ayrıntılı olarak ele alınmasının gerekliliğidir. Alzheimer Tipi Demans'ta tüm bilişsel süreçler ve alt bileşenleri mevcuttur aynı anda bozu İma maktadır. Bu nedenle Alzheimer Tipi Demans'ta bilişsel süreçlerde gözlenen değişikliklerin ayrıntılandırılarak ele alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Anahtar Sözcükler: Alzheimer tipi demans, bilişsel süreçler, bellek bozuklukları, dikkat bozuklukları, yönetici işlev bozuklukları, görsel-mekansal işlev bozuklukları, dil bozuklukları.

---