J Clin Psy. 2011; 14(3): 150-163

Conner's Teachers Rating Scale/ Revised Long: Assessing the Psychometric Characteristics of Turkish Children

Sema Kaner¹, Şener Büyüköztürk², Elvan İşeri³, Aylin Ak⁴, Latife Özaydın^5
1Dr., Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
²Doç.Dr., Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi
³Dr., Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
⁴Uz., Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü
⁵JYrd.Doç.Dr., Gazı Üniversitesi Ankara Meslek Yüksek Okulu, Ankara

Objectives: This study is aimed to adapt Conner's Teachers Rating Scale/ Revised Long (CTRS-RL) form to Turkish which is used to assess symptoms and treatment effects of Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) in children/teens. Method: A Confirmatory Factor Analysis-CFA was conducted on the data obtained by administering the CTRS-RL on teachers of 5.355 children of the 3-17 age group. The structural validity of the scale was also investigated with the CTRS-28 and the Revised Problem Behaviour Checklist (RPBC), and correlation between subscales. Comparison of known groups was also conducted alongside the assessment of relations of the Depression Scale for Children to test concurrent validity. The reliability of the scale were tested by internal consisitency coefficients and test-retest reliability. Results: CFA showed that the CTRS-RL structure obtained from the Turkish children was consistent with an original scale excluding one item (Item 42) in a different sub-scale. It was found that the relationship between the CTRS Long and Short forms were significant, the relation between the CRTRS-28 and the RPBC was of medium significance in general and that the scale discriminated between the diagnosed and non-diag- nosed groups. Reliability coefficients were quite satisfactory. Conclusion: The CTRS-RL Turkish form is a valid and reliable scale for teachers to use to assess ADHD based on their judgements. However, it would be advantageous to conduct studies to ascertain the validity structure to use on different types of ADHD and other psychiatric diagnosis groups.

Keywords: Key Words: Attention deficit hyperactivity disorder, Conner's teacher rating scale/ revised long, confirmatory factor analysis, validity, reliability.

---

Conners Öğretmen Dereceleme Olçeği-Yenilenmiş/Uzun: Türk Çocukları için ¦¦ Psikometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi*

Sema Kaner¹, Şener Büyüköztürk², Elvan İşeri³, Aylin Ak⁴, Latife Özaydın^5
1Dr., Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
²Doç.Dr., Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi
³Dr., Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
⁴Uz., Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü
⁵JYrd.Doç.Dr., Gazı Üniversitesi Ankara Meslek Yüksek Okulu, Ankara

Amaç: Bu çalışmada, çocuklarda/gençlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) belirtilerini ve uygulanan tedavinin ve/veya eğitimin etkilerini değerlendirmek amacıyla kullanılan Conners Öğretmen Dereceleme Ölçeği-Yenilenmiş/Uzun (CÖDÖ-Y/U) formunun Türkçe'ye uyarlanması amaçlanmıştır. Yöntem: Aşamalı örnekleme yoluyla 3-17 yaş aralığında 5355 öğrencinin öğretmenlerinin CÖDÖ-Y/U'ya verdikleri yanıtlardan elde edilen verilere Doğrulayıcı Faktör Analizi-DFA uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği ayrıca alt ölçekler arası korelasyonlar, CÖDÖ-28 ve Yenilenmiş Problem Davranışlar Kontrol Listesi-YPDKL ile ilişkilerinin hesaplanmasının yanı sıra bilinen grupların karşılaştırılmasıyla da incelenmiştir. Eşzaman geçerliği, CÖDÖ-Y/U'nun Çocuklar için Depresyon Ölçeği ile ilişkileri yoluyla incelenmiştir. CÖDÖ-Y/U'n güvenirliği iç tutarlılığının ve test-tekrar test güvenirliğinin hesaplanmasıyla incelenmiştir. Bulgular: DFA, CÖDÖ-Y/U'nun Türk çocuklarından elde edilen yapısının, bir maddenin farklı bir alt ölçeğe yerleşmesinin dışında özgün ölçek ile özdeş olduğunu göstermiştir. CÖDÖ-YU'nun CÖDÖ-28 ve YPDKL ile ilişkilerinin genel olarak orta düzeyde olduğu; ölçeğin tanısı olan ve olmayan grupları ayırt ettiği bulunmuştur. İç tutarlılık ve test-tekrar test güvenirlik katsayıları doyurucu düzeyde bulunmuştur. Sonuç: CÖDÖ-Y/U'nun Türkçe formunun DEHB'nun değerlendirilmesinde öğretmen görüşlerine dayalı olarak kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir. Ancak, farklı DEHB tiplerinde ve farklı psikiyatrik tanı gruplarında ölçeğin yapı geçerliğinin incelenmesinde yarar vardır.

Anahtar Kelimeler: Anahtar Sözcükler: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, Conners öğretmen dereceleme ölçeği- yenilenmiş/uzun, doğrulayıcı faktör analizi, geçerlik, güvenirlik.

---